Woningcorporaties: nieuwbouw huurwoningen in gevaar

Door stijgende bouwkosten en gebrek aan locaties kunnen woningcorporaties minder nieuwe woningen bouwen, blijkt uit een enquête onder woningcorporaties. Deze belemmeringen in combinatie met de steeds hogere belastingen voor corporaties brengen hun ambitie om de nieuwbouwproductie op te schroeven naar 34.000 sociale huurwoningen per jaar in gevaar. In 2018 werden zo’n 17.000 nieuwe huizen gebouwd.

Corporaties ervaren steeds meer knelpunten die de nieuwbouw van sociale huurwoningen onder druk zetten. De grootste belemmeringen bij nieuwbouw zijn de stijgende bouwkosten en het gebrek aan bouwlocaties. Ook geven gemeenten onvoldoende prioriteit aan sociale woningbouw. Deze en andere belemmeringen noemen 171 deelnemende corporaties in een enquête van branchevereniging Aedes.

Terugval door verhuurderheffing
De bouw van nieuwe huizen heeft ook te lijden onder de verhuurderheffing. Corporaties bouwden aan het eind van de economische crisis zo’n 30.000 woningen, maar dat aantal is sinds 2013 gehalveerd door de invoering van deze belasting voor corporaties én huurders. Naast de verhuurderheffing leiden extra belastingen voor corporaties (vennootschapsbelasting en ATAD) tot minder ruimte om te investeren. Het geld dat corporaties zouden kunnen gebruiken voor het opschroeven van de nieuwbouwproductie, gaat nu rechtstreeks naar de Belastingdienst.

Vertraging
Ook liepen geplande nieuwbouwprojecten van corporaties in 2018 vertraging op. Reden daarvoor is met name de langdurige gemeentelijke procedures, zoals het verlenen van bouwvergunningen en het aanpassen van bestemmingsplannen.

Feiten en cijfers uit enquête

  • Aantal nieuwbouwhuizen corporaties in 2018: 17.300
  • Knelpunten die leiden tot minder nieuwbouw
      o Stijgende bouwkosten 46%
      o Tekort aan locaties 40%
      o Onvoldoende prioriteit bij gemeenten 36% > onder meer grondprijzen
      o Financiële haalbaarheid 29%
      o Tekort aan bouwvakkers en bouwmaterialen 20%
  • Knelpunten die leiden tot vertraging nieuwbouw
      o Lange bouwprocedures gemeenten (vergunningen, bestemmingsplannen) 43%
      o Planuitwerking 25%
      o Krappe bouwmarkt 21%